دیابت

دیابت بیماری ای است که در آن سطح گلوکز یا قند خون افزایش می یابد. گلوکز از غذا تامین می شود.
انسولین هورمونی است که کمک میکند گلوکز وارد سلول ها شود و انرژی مورد نیاز آنها را فراهم کند. در دیابت نوع 1 بدن انسولین نمیسازد. در دیابت نوع 2، که نوع شایع تر است، بدن به خوبی انسولین نساخته و یا از انسولین استفاده نمیکند. در نبود انسولین کافی، گلوکز در خون باقی میماند. یک فرد ممکن است به پیش دیابت هم مبتلا شود. این بدان معنی است که قند خون از سطح طبیعی بالاتر است ولی آنقدر بالا نیست که بتوان به آن دیابت گفت. داشتن پیش دیابت، بیمار را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 قرار میدهد.
در طول زمان، بالا بودن سطح گلوکز در خون، میتواند باعث مشکلات جدی شود و به چشم ها، کلیه ها و اعصاب آسیب برساند. دیابت همچنین میتواند باعث بیماری های قلبی، سکته و حتی قطع عضو شود. زنان باردار نیز میتوانند مبتلا به دیابت شوند که به آن دیابت بارداری گفته میشود.
آزمایش خون میتواند نشان دهد که فرد مبتلا به دیابت است. آزمایش خون و اندازه گیری سطح Hb A1C همچنین میتواند نشان دهد که دیابت چگونه و به چه میزان تحت کنترل است. ورزش، کنترل وزن و پیروی کامل از یک برنامه غذایی میتواند به کنترل دیابت کمک کند. سطوح خونی گلوکز نیز باید به طور منظم چک شود و داروهای تجویز شده باید به صورت منظم مصرف شوند.

نگاه اجمالی به دیابت نوع 1

دیابت نوع 1، که به نام دیابت جوانی یا دیابت وابسته به انسولین نیز شناخته میشود، نوعی بیماری مزمن است که در آن پانکراس انسولین کمی تولید میکند یا هیچ انسولینی تولید نمیکند.
عوامل مختلفی منجر به دیابت نوع 1 میشود که از آنها میتوان به ژنتیک و برخی ویروس ها اشاره کرد. هرچند دیابت نوع 1 معمولا در دوران کودکی یا نوجوانی بروز میکند ولی امکان بروز آن در بالغین نیز وجود دارد.
به رغم تحقیقات فراوان، هنوزهیچ درمان کاملی برای دیابت نوع 1 وجود ندارد. درمان در این بیماران، روی کنترل سطح قند خون با انسولین، رژیم غذایی و تغییرات سبک زندگی برای پیشگیری از بروز مشکلات، تمرکز می کند.

نگاه اجمالی به دیابت نوع 2

دیابت نوع 2، که به نام دیابت بالغین یا دیابت غیر وابسته به انسولین نیز شناخته می شود، یک بیماری مزمن است که بر نحوه سوخت و ساز (متابولیسم) قند (گلوکز) در بدن، که منبع اصلی سوخت بدن است، تأثیر می گذارد و آن را دچار اختلال میکند.
در دیابت نوع 2، بدن یا به اثرات انسولین مقاوم است یا به اندازه کافی انسولین تولید نمیکند که بتواند سطح گلوکز خون را طبیعی نگه دارد.
با وجود این که دیابت نوع 2 در افراد بالغ شایع تر است، با افزایش چاقی دوران کودکی، میزان شیوع دیابت نوع 2 در کودکان نیز رو به افزایش است. درمان قطعی برای دیابت نوع 2 وجود ندارد ولی این بیماری را میتوان با غذا خوردن صحیح، ورزش کردن و نگهداری وزن مناسب، مدیریت کرد. اگر رژیم غذایی و ورزش برای مدیریت سطح قند خون کافی نباشد داروهای دیابت یا درمان با انسولین هم ممکن است ضروری باشد.

علائم

علائم و نشانه های دیابت نوع 2 اغلب به آرامی ایجاد میشوند. در واقع، فرد می تواند سالها مبتلا به دیابت نوع 2 باشد وخود از آن بی خبر باشد.

• احساس تشنگی مداوم و تکرر ادرار
• احساس گرسنگی مداوم
• کاهش وزن
• خستگی
• تاری دید
• زخم هایی که دیر خوب میشوند یا عفونت های مکرر
• تیرگی پوست در برخی نواحی

پیشگیری

انتخاب شیوه زندگی سالم می تواند به جلوگیری از دیابت نوع 2 کمک کند. حتی اگر دیابت در میان افراد خانواده ی فردی وجود داشته باشد، رژیم غذایی و ورزش میتواند از ایجاد این بیماری جلوگیری کند.

• غذای سالم بخورید
• ورزش کنید
• از وزن اضافه خود بکاهید

تشخیص

برای تشخیص دیابت نوع 2، آزمایشات زیر انجام می شود:

• تست هموگلوبین A1C
• تست های قند خون تصادفی
• آزمایش قند خون ناشتا: یک نمونه خون پس از یک دوره ناشتا بودن در طول شب، از بیمار گرفته میشود. سطح قند خون ناشتا در حالت طبیعی، باید کمتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر (mmol/L 5.6) باشد. میزان قند خون ناشتا بین 100 تا 125 میلی گرم در دسی لیتر (mmol/L 5.6 تا 6.9) به عنوان پیش دیابت تلقی میشود. اگرسطح قند خون ناشتا در دو تست جداگانه 126 میلی گرم در دسی لیتر (mmol/L 7) یا بالاتر باشد، بیمار مبتلا به دیابت است.
• تست تحمل خوراکی گلوکز

انجمن دیابت آمریکا توصیه میکند که تست های غربالگری منظمی برای دیابت نوع 2، از45 سالگی به بعد برای هر فرد انجام شود، مخصوصا اگر فرد اضافه وزن داشته باشد. اگر نتیجه تست طبیعی باشد، این تست باید هر 3 سال یکبار تکرار شود. اگر نتایج تست در محدوده ی مرزی باشد، پزشک زمان بعدی مراجعه را برای بیمار تعیین میکند.
اگر فرد زیر45 سال دارای اضافه وزن، بیماری قلبی یا ریسک فاکتورهای دیگری مانند سبک زندگی کم تحرک، سابقه خانوادگی دیابت نوع 2، سابقه دیابت بارداری یا فشار خون بالای mm90/140 داشته باشد، تست های غربالگری باید برای این فرد نیز انجام شود.
اگر فردی مبتلا به دیابت تشخیص داده شود، پزشک ممکن است تست های دیگری را برای تمایز بین دیابت نوع 1 و 2 انجام دهد، زیرا این 2 بیماری اغلب نیازمند درمان های متفاوتی هستند.

درمان

درمان دیابت نوع 2 شامل موارد زیر است:

• تغذیه سالم
• ورزش منظم
• در صورت نیاز، داروهای دیابت یا درمان با انسولین
• ارزیابی منظم قند خون

این مراحل کمک می کند سطح قند خون به حالت طبیعی نزدیک تر باقی بماند و از ایجاد مشکلات پیشگیری کند یا آنها را به تاخیر بیاندازد.

منابع:

https://medlineplus.gov/bloodsugar.html
https://medlineplus.gov/diabetes.html